بررسی فون سوسماران ناحیه طبس در استان یزد

مطالعه فون سوسماران منطقه مطالعاتی طبس در استان یزد از شهریورماه سال 1388تا شهریورماه سال 1389 انجام پذیرفت. در این مطالعه 14 گونه متعلق به 5 خانواده و 10 جنس از فون سوسماران منطقه مطالعاتی طبس شناسایی گردید و صفات متریک، صفات مریستیک و شاخصه های نسبی آن ها مورد بررسی قرار گرفت که به شرح زیر شناسائی گردیدند: خانواده agamidae با گونه های trapelus agilis، laudakia nupta،phrynocephalus maculatus ، phrynocephalus scutellatus، خانواده gekkonidae با گونه های bunopus tuberculatus، teratoscincus bedriagai، teratoscincus scincus، cyrtopodion caspium و cyrtopodion scabrum، خانواده lacertidae با گونه های mesalina watsonana، eremias persica، eremias lineolata، خانواده scincidae با گونه eumeces schneiderii princeps و خانواده varanidae با گونه varanus griseus. در این مطالعه مشخص گردید خانواده gekkonidae با 3 جنس و 5 گونه و خانواده agamidae با 3 جنس و 4 گونه به ترتیب دارای بیشترین تنوع فراوانی در منطقه مطالعاتی طبس می باشند. همچنین گونه های eumeces schneiderii princeps، eremias lineolata، teratoscincus scincus و phrynocephalus maculatus دارای کمترین تنوع فراوانی و 3 گونه trapelus agilis، phrynocephalus scutellatus و mesalina watsonana و cyrtopodion caspium گونه های غالب منطقه مطالعاتی طبس هستند. در مورد این 4 گونه به منظور بررسی اختلافات مورفولوژیکی و وجود یا عدم وجود دو شکلی جنسی بین جنس های نر و ماده از آنالیز واریانس تک متغیره (anova) استفاده گردید و مشخص شد نمونه های نر و ماده trapelus agilis در 5 صفت متریک، 3 شاخصه نسبی و 1 صفت مریستیک و نمونه های phrynocephalus scutellatus نیز در 2 صفت متریک، 1 شاخصه نسبی و 1 صفت مریستیک در سطح 05/0 دارای اختلاف معنی داری هستند. همچنین با استفاده از آنالیز واریانس تک متغیره (anova) روشن گردید در سطح 05/0 هیچ اختلاف معنی داری در نمونه های نر و ماده mesalina watsonana وcyrtopodion caspium وجود ندارد. از دیگر نتایج این پژوهش معرفی گونه های cyrtopodion scabrum و cyrtopodion caspium به عنوان سوسماران خانگی منطقه مطالعاتی طبس و معرفی گونه laudakia nupta به عنوان شرقی ترین رکورد این گونه می باشد.